QUYỀN NUÔI CON SAU LY HÔN: QUY ĐỊNH THẾ NÀO?

Theo quy định luật hôn nhân và gia đình, ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. Việc xác định người nuôi con sau khi ly hôn theo Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:

- Trường hợp ly hôn thuận tình: Cha mẹ thoả thuận với nhau về người sẽ trực tiếp nuôi sau khi ly hôn.

- Trường hợp tranh chấp quyền nuôi con, không thể thỏa thuận: Tòa án quyết định quyền nuôi con thuộc về ai sau khi xem xét về quyền lợi về mọi mặt để con được phát triển toàn diện, nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

- Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

2. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

Để thay đổi người trực tiếp nuôi con thì một trong các bên vợ/chồng có thể làm đơn yêu cầu Tòa án giải quyết cho thi hành án về thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Tuy nhiên, nếu một trong hai bên muốn thay đổi người trực tiếp nuôi con thì phải đáp ứng được các điều kiện quy định tại Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 như sau:

- Cha. mẹ có thoả thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải có sự thỏa thuận phù hợp với lợi ích của con. Việc thỏa thuận này phải dựa trên sự tự nguyện của cả hai bên và từ lợi ích chính đáng của con, được thể hiện bằng văn bản cụ thể;

+ Nếu không có thỏa thuận thì người đưa ra yêu cầu phải chứng minh được người đang trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện về kinh tế, môi trường sống, môi trường phát triển xung quanh,… để tiếp tục nuôi dưỡng, trông nom, chăm sóc, giáo dục con nữa. Đồng thời phải chứng minh được người nhận nuôi con sau khi thay đổi cũng phải đáp ứng đủ điều kiện để trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con như có công việc và mức lương ổn định hơn, môi trường sống tốt hơn,…

+ Điều kiện quan trọng không kém đó là phải xem xét nguyện vọng của con nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên

Khoản 4 Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 nêu rõ, trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.

Trong đó, con chỉ được giao cho người giám hộ theo căn cứ tại khoản 1 Điều 47 Bộ luật Dân sự khi cha, mẹ bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền với con, cha mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con, cha mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự… và có yêu cầu người giám hộ.

Như vậy, nếu thuộc một trong các trường hợp nêu trên thì cha, mẹ có thể yêu cầu Tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn.

3. Cha/mẹ có được cấm đoán việc thăm con chung không?

Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định, sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con chưa thành niên hoặc đã thành niên bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. Như vậy, người cha (hoặc mẹ) dù không trực tiếp nuôi con sau ly hôn, vẫn có quyền (đồng thời là nghĩa vụ) trông nom, chăm sóc, giáo dục và nuôi dưỡng con cái cho đến khi thành niên, thể hiện qua quyền thăm nom con.

Tại Điều 82, Điều 83 Luật hôn nhân và gia đình 2014 có nêu về nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn và nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn. Theo đó, 

- Người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.

- Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.

- Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

Như vậy, người trực tiếp nuôi con và các thành viên trong gia đình không được phép cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Việc cản trở người không trực tiếp nuôi con thăm nom, chăm sóc con là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính.

Trong trường hợp một bên cố tình ngăn cản việc thăm nom chăm sóc con thì sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 56 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình. Cụ thể là phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con, trừ trường hợp cha mẹ bị hạn chế quyền thăm nom con theo quyết định của tòa án; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau.

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Vì Chân Lý Themis gửi tới quý khách hàng. Mong rằng nội dung trên sẽ giúp ích được cho quý khách hàng. Nếu quý khách hàng còn vướng mắc cần giải đáp vui lòng liên hệ cho Luật Vì Chân Lý Themis theo thông tin dưới đây.

-XH-

MỌI THẮC MẮC KHÁCH HÀNG VUI LÒNG LIÊN HỆ TỚI

HOTLINE: 19006196

FB: LUATSUTHANHDAT

ZALO: 03.2518.2518

CS1: PHÒNG 201, SỐ 170 TRẦN DUY HƯNG, P.TRUNG HOÀ, Q.CẦU GIẤY, TP HÀ NỘI

CS2: PHÒNG 1936, TÒA HH4C, KĐT LINH ĐÀM, NGUYỄN HỮU THỌ, HOÀNG MAI, HÀ NỘI